Van een van de leden van de West Zeeuws-Vlaamse reparatieclub, Piet Buijze, kregen we een paar waardevolle tips voor metaalbewerking.
Het is erg handig en bespaart tijd en geld als je zelf je boren kunt slijpen. Het is de eerste keer niet eenvoudig, vraagt een vaste hand, maar het loont de moeite! Dit vertelt Piet:

Houd steeds een boorhoek van 120° aan. (Tip van Harm Struik: om deze hoek te controleren kun je een malletje maken van twee op elkaar gelijmde of gelaste moeren). Met twee vingers van je rechterhand, rustend op het steunvlak van de slijpmachine, houd je de boor goed aan de bovenkant vast. Met je linkerhand waarmee je de onderkant vasthoudt stuur je de boor. Niet draaien! Aan het einde van het slijpen de boor in een vloeiende beweging met de linkerhand omlaag bewegen. Zo maak je een mooie vrijloop!

 

Als er in messing, brons of gietijzer geboord moet worden dan moeten de snijvlakken van de boor ‘gebroken’ (iets bot gemaakt) worden om bij het boren het ‘happen’ te voorkomen.
Om ditzelfde happen bij het metaaldraaien te voorkomen moet bij het bewerken van deze materialen de beitel niet onder een hoek maar vlak (horizontaal) ingesteld worden. De beitel moet op het hart (de centerpunt) gericht staan.

Piet slijpt zijn eigen draaibeitels altijd op een zachte steen. Harde materialen worden geslepen op een zachte steen, zachte materialen op een harde steen!

Bij het draaien van messing, brons en gietijzer komen er bij het draaien kleine snippertjes vrij. Bij het draaien van de meeste andere metalen is het zaak om een fijne dunne krul te maken, dan verloopt het draaien het best en ziet het werkstuk er het mooiste uit.

Om een asje goed op een lager te laten passen moet het 0,02 mm groter zijn in diameter. Als dan het lager in een oliebad opgewarmd wordt, past de as er precies in en blijft het daarna goed vastzitten.

Ook schroefdraad snijden doet Piet op de draaibank. Op zijn draaibank is de spoed en draadsoort in te stellen. Een tip daarbij is dat aan het eind van de schroefdraad er geen rechte hoek gedraaid moet worden, maar een afgeronde. Want een scherpe hoek is het begin van een breuk!

 

 

Draad tappen doe je met de hand. Met de draadsnijset gebeurt dat in drie stappen, beginnend bij geringe insnijding en eindigend bij de diepe schroefdraad.
Nog een paar bijzonderheden hierover vermeldt Wikipedia:
Draai de tap haaks in het werkstuk, anders komt de schroefdraad scheef in het gat. Ook gaat het tappen dan steeds zwaarder en kan de tap afbreken. Gebruik snijolie! De tap blijft zo langer scherp en de kwaliteit van de gesneden draad is dan beter. Na iedere halve slag snijden de tap een kwartslag terug draaien. Dit doe je om de spaan te breken. Wanneer de spaan te groot wordt kan hij vastklemmen tussen de tap en het werkstuk. Ook hierdoor kan de tap breken. Bij het tappen in een blind gat kunnen de spanen niet weg. Draai de tap er dan één of meerdere malen uit om zo van de spanen af te komen. Dit luistert nauwer naarmate de schroefdraad dieper is.
De diameter van het vooraf te boren gat is belangrijk! Voor het tappen moet het geboorde gat kleiner zijn dan de buitendiameter van de tap (globaal x 0,8, maar er zijn hiervoor ook tabellen met de juiste diameters).

---