Geluid kun je isoleren!
Onze samenleving wordt nog steeds geplaagd door teveel geluid. Naarmate auto’s stiller worden lijken de berijders van scooters en motorfietsen zich extra in te spannen om voor extra decibels te zorgen (en dan hebben we het nog niet over de luchtverontreiniging van dit soort voertuigen). Toch is de geluidsoverlast binnen, in woningen, waarschijnlijk het indringendst en hinderlijkst.
Nu het nieuwe studieseizoen weer is begonnen kan dit vooral een ernstig probleem zijn in studentenhuurkamers. Soms is een eenvoudige schuifdeur de enige afsluiting tussen een kamerbewoner en zijn hospita of huisgenoot. Voor betrokkenen is de vraag: is isolatie van geluid in zulke situaties wel mogelijk, liefst voor heel weinig geld, en zonder het soort bouwkundige ingrepen die zelden zullen worden toegestaan in een huurruimte. Het antwoord kan gelukkig bevestigend zijn en dan noemen we maar meteen het isolatiemateriaal dat het goedkoopst is, het meest voorhanden, volkomen onbrandbaar en vermoedelijk het meest effectief mits op een verstandige manier toegepast: droog zand. Het heeft de zwaarte en het absorberend vermogen, dat maar heel weinig materialen bezitten.
Zo isoleerden we ooit op geoorloofde wijze onze huurkamer in Amsterdam op zo’n manier, dat beide partijen (de andere was de hospita) er beter van werden. We deden dit door een ‘hulpwand’ te maken, die helemaal uit panlatten was gevormd en die de ruimte voor de schuifdeur geheel afsloot. Tussen de horizontaal liggende latten onderling was een ruimte opengelaten van 7 tot 8 cm. Nu was de opgave: hoe vul je de door de latten vrijgelaten ruimte op met zand? Dat lukte door middel van langwerpige zakjes van plastic, textiel of kraftpapier, die elk met zand werden gevuld, goed dichtgemaakt en tegen elkaar en elk ruim overhangend over de latten richting schuifdeur gezamenlijk voor een effectieve afsluiting zorgden. De resterende dikte van de zakjes was zodanig, dat ze min of meer klemmend tussen de latten kwamen te zitten en daardoor (we werkten van onder naar boven) elk het toenemende gewicht van de stapel zakjes er boven gemakkelijk konden opvangen; de latten hoefden dan ook niet door te buigen. De lattenwand werd op enkele plaatsen met schroeven en rubber tussenringen verankerd. Hout zelf is een slechte geluiddemper. Kieren en openingen werden zorgvuldig met dun gevulde zakjes zand of met rubber- of viltprofiel opgevuld. Een gordijn kwam bij ons voor deze zandstellage te hangen en daarmee was de voornaamste geluidslekkage verholpen en waren gesprekken over en weer niet meer hoorbaar.
Het gewicht van enige honderden kilo’s van het geheel vereist natuurlijk wel een vloer(balk) op die plaats die de zandzakjeswand kan dragen.
Deze toepassing, hoe goed ook, helpt beslist niet tegen het geluid van een forse geluidsinstallatie (vooral niet tegen de bijbehorende bassen) of een repeterende band. Dat geluid plant zich voort via bestaande muren, vloer en plafonds. Wie dat zou willen isoleren moet een hele kamer binnen de bestaande kamer bouwen met isolerende wanden, vloer, dubbele deuren en ramen…
Algemeen geldt dat wat met name in bouwmarkten voor geluidsisolatie wordt aangeboden vrijwel nooit geluid voldoende isoleert, maar hoogstens dempt. Wie een dubbele wand effectief zou willen isoleren moet dit (als het niet met zand kan) doen met enkele centimeters minerale wol. Tegen deze isolatiewol wordt doorgaans plaatmateriaal bevestigd, dat het geluid verder goed afsluit maar wel weer galm zal veroorzaken…