Overzicht
NederlandsEnglishActueel

Beter 1x zien dan 100x horenBouwen, wonenVerwarming, tegelkachelsNonolet, composterenWaterzuivering, wateropvangLand- en tuinbouw, voedingVervoer, gebruik spierkrachtRepareren en gereedschappen



 

Zoeken

Beter 1x zien dan 100x horen

Verwarmen en koelen

Kun je met één tegelkachel en warmtemuren een heel huis verwarmen zonder technische hoogstandjes en met volledig behoud van de stookkwaliteiten van zo’n houtkachel? En kun je zo’n huis ook koelen? Ja, dat kan!

We baseren ons wat het eerste betreft op ons eerste geslaagde experiment in een rijtjeshuis in Breskens gedurende de afgelopen winter. Het tweede geslaagde experiment is dat van Bob van Ussel in het Belgische Hoogstraten, die zijn huis koelt met grondwater via warmtemuren naar ons ontwerp. Onze eerste berichten over het verwarmen in Nieuwsbrief 124 en op onze website hebben de nodige vragen opgeroepen, en daarvoor is deze ‘Beter 1x Zien’ bedoeld. Het komende winterseizoen hopen we het experiment te herhalen en dan met uitvoerige metingen, na installatie van een derde aardgasmeter ten behoeve van een tweede vergelijkbaar experiment. Dat gebeurt in een vrijstaand gebouwtje van circa 350 m3 inhoud, de ‘bakkerij’ achter genoemd rijtjeshuis in Breskens, het ‘filiaal’ van de Twaalf Ambachten in Zeeuws-Vlaanderen. Daar komt een standaard tegelkachel met hetzelfde type gasbrander als die van de Fin-oven in het woonhuis.

We moesten diverse problemen oplossen. De nog aanwezige (verouderde) cv-ketel, die alleen in geval van nood de installatie nog kan opwarmen, wordt niet meer gebruikt en het zwaartepunt van deze installatie ligt bij de warmtemuur van de woonkamer, die verbonden is met warmtemuren in de slaapkamer, de werkkamer en de badkamer boven. In de bakkerij is de gehele noordmuur tot de zolder voorzien van een drietal warmtemuursegmenten; de middelste krijgt zijn warmte via de standaardtegelkachel. Net als haalbaar bleek in het woonhuis wordt op de koudste winterdagen ook hier een muurtemperatuur nagestreefd van 28° tot 30° C.
De oude cv-ketel is met een viertal leidingen met beide warmtemuursystemen verbonden; iedere leiding is met een tussenkraan afgesloten. Beide warmtemuursystemen hebben een eigen (kleine, 2-standen-)circulatiepomp, verbruik circa 20 Watt in laagste stand.

Veel aandacht is besteed aan het contact tussen tegelkachels en warmtemuren. Dat moet zodanig zijn, dat de achterwand van de kachels tegen de warmtemuur contact maakt en er geen vrije ruimte overblijft waardoor er een koelende luchtstroom kan ontstaan. Bij de Fin-oven die iets van de muur afstaat is dit opgelost door vochtige stucspecie tussen een lijst van zorgvuldig aangebrachte en aangekitte hardhouten latten tussen kachel en gestucte wand aan te brengen.

 

schematekening warmen en koelen

 

Met het oog op toekomstige hittegolven willen we de bakkerij (die bij de recente hittegolf van zomer 2006 door goede isolatie het langst koel bleef) via de warmtemuren gaan koelen met behulp van het water in een ondergrondse regenput van circa 2,5 m3 inhoud en een zomertemperatuur van 15° C. In de put komt een warmtewisselaar (autoradiateur), die we via een extra circulatiepomp en geïsoleerde leidingen doorverbinden met de warmtemuren van de bakkerij. We gaan uit van een gewenste muurtemperatuur van omstreeks 23° c (waarbij nog geen kans is op condensatie) en zouden dan naar schatting het gebouwtje zo’n 3 tot 4 dagen kunnen koelen. Als de hittegolf zo lang aanhoudt als die van zomer ’06, dan geeft dit al een aanzienlijke verbetering. Muren van 23° c zijn dan een weldaad, zo meldt ons Bob van Ussel, die dit nu al twee jaar heeft toegepast! Echt koelen is op deze manier mogelijk als men (zoals Bob) grondwater kan benutten. Bob schrijft: “Het is veel beter dan de airco die ik vroeger had. De benodigde pompenergie is stukken malen minder en het voelt veel aangenamer aan!”.


Met 7 kranen zijn de muren te koelen of te verwarmen.